آموزش نگهداری دیگ بخار
به نقل از آکورد فابریک نگهداری دیگ بخار در زمان بهره برداری از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است؛ در صورت بیتوجهی به آن خسارات و حوادث ناگواری در مراکزی که از دیگ بخار استفاده میکنند، رخ خواهد دارد. برای نگهداری دیگ بخار، اپراتور باید با بخشهای مختلف دستگاه و همچنین عملکرد مخصوص هرکدام از آنها کاملاً آشنا باشد تا بتواند با بررسی های دورهای بوجود آمدن اشکال در عملکرد آنها را تشخیص داده و به رفع عیوب احتمالی بپردازد.
نکات ضروری در نگهداری دیگ بخار
برای نگهداری اصولی از دیگ بخار ملزم به رعایت مواردی هستیم که به ذکر چند عدد از آنها می پردازیم:
- چنانچه درب عقب و جلوی دیگ بخار خوب آببندی نشود، گازهایی که به سالن نفوذ مینمایند در اثر رطوبت به علت داشتن SO2، تبدیل به SO3 میشوند، که از نظر تنفس برای پرسنل فنی بسیار مضر خواهد بود.
- چنانچه هر 3 ماه یکبار داخل لوله ها شستشوی فیزیکی نگردد، (همانطوریکه در بند 1 متذکر شدیم) افت انرژی ایجاد خواهد شد.
- چنانچه نور سالن دیگ بخار محاسبه نشده باشد پس از مدتی از نظر بینایی مشکلاتی برای پرسنل ایجاد خواهد شد.
- در اثر نامیزان بودن فن (از نظر بالانس)، صدای مشعل زیاد میگردد که علاوه بر خراب کردن قطعات منصوب روی مشعل، از نظر شنوایی نیز مشکل آفرین خواهد شد.
- اگر مشعل خوب بسته نشود و اپراتور در زمان روشن شدن مشعل به جرقه نگاه کند، مشعل پس زده و باعث مرگ خواهد شد.
برنامه روزانه نگهداری دیگ بخار
برای نگهداری اصولی از دیگ بخار اپراتور ملزم به اجرای موارد زیر به صورت روزانه میباشد:
- در ابتدا لازم است که شیر ورودی شیشه آبنما را بسته و شیر تخلیه آن را باز نمایید، بخار باید با سرعت بالا از شیشه ها عبور نماید. پس از چند ثانیه خروج بخار، شیر تخلیه آبنما را بسته و این بار شیر ورودی را باز کنید، آب باید به سرعت به داخل شیشه آبنما بازگردد. کند بودن این عمل نشانگر گرفتگی یکی از مجراها میباشد که باید در اولین فرصت شناسایی شده و رفع عیب گردد.
- برای کاهش املاح موجود در آب هر روز شیر تخلیه دیگ بخار را برای چند دقیقه باز کنید تا عملیات تخلیه انجام شود.
- روغنهای نشت شده را روزانه تمیز کرده و محل نشتی را آببندی نمایید.
- مواد شیمیایی رسوبگیر را روزانه داخل منبع بریزید.
- در صورت نیاز دستگاه سختیگیر را احیاء کنید.
- شیشه بازدید شعله را هر روز تمیز کنید.
برنامه هفتگی نگهداری دیگ بخار
برای نگهداری اصولی از دیگ بخار اپراتور ملزم به اجرای موارد زیر بهصورت هفتگی میباشد:
- برای برسی مدار کنترل شعله، وقتی که مشعل روشن و در حال کار است چشم الکترونیکی را بردارید، باید بلافاصله شعله قطع شده و چراغ اخطار روشن گردد و آژیر شروع به کار نماید.
- در صورت مشاهده رسوب روی جعبه دنده روغن روی مشعل، بعد از خاموش کردن مشعل آن را تعویض نمایید.
- در صورت مشاهده رسوب در الکترودهای جرقه زن و فنجانک، آنها را پاک نمایید.
- علائم خبری دیگ بخار از قبیل آلارمها و لامپها را، کنترل کنید.
- در صورت نیاز فیلتر صافی پمپ تغذیه را تعویض نمایید.
- اتصالات دمپر هوا و سوخت مورد بررسی قرار بگیرد.
- چشم الکتریکی را با پارچه نرم و تمیز پاک کنید.
برنامه ماهانه نگهداری دیگ بخار
برای نگهداری اصولی از دیگ بخار اپراتور ملزم به اجرای موارد زیر به صورت ماهیانه میباشد:
- روغنکاری موتورهای الکتریکی طبق دستورالعمل کارخانه سازنده در برنامه ماهیانه ضرورت دارد.
- کلیه اتصالات و شیرآلات را کنترل کرده و در صورت وجود اشکال آنها را رفع عیب نمایید.
- عملکرد صافی سوخت را مورد بررسی قرار داده و آن را با گازوییل شستشو دهید.
- گریسکاری یاطاقانهای پروانه دمنده باید به صورت ماهیانه انجام گیرد.
- در صورت ایجاد گرفتگی در صافی پمپ، آن را باز کرده و تمیز نمایید.
- پمپ تغذیه را از نظر نشت و ایجاد سر و صدا بررسی کنید.
برنامه شش ماهه نگهداری دیگ بخار
برای نگهداری اصولی از دیگ بخار اپراتور ملزم به اجرای موارد زیر به صورت شش ماهه میباشد:
- در صورت وجود دوده در داخل لوله ها ، آنها را توسط برس تمیز نمایید.
- مشعل را کاملاً تمیز کرده و مطمئن شوید که نشتی وجود ندارد.
- داخل بویلر را از رسوب و زنگزدگی پاک نمایید.
لازم به ذکر است فواصل زمانی بین تمیز نمودن لوله ها از دوده و بررسی رسوب و زنگ زدگی، با توجه به میزان بهره برداری از دیگ بخار تعیین میگردد. ولی باید در نظر داشت که حداکثر فاصله زمانی تمیز کردن لوله ها بیش از سه ماه نباشد چون با تمیز نگهداشتن لوله ها بازدهی بویلر بیشتر خواهد بود.
در صورت تمیز نکردن لوله ها به مدت طولانی نه تنها ظرفیت اسمی بویلر کاهش مییابد بلکه از عمر لوله ها نیز کاسته میشود. در نتیجه موارد ذکر شده راندمان دستگاه به شدت با افت مواجه میگردد.
بازرسیهای دورهای حین بهره برداری
با توجه به اینکه هر ساله شاهد اتفاقات ناگوار شامل آتشسوزی و انفجار در مراکزی که از دیگ بخار استفاده میکنند هستیم، پیشبینی خطرات احتمالی و جلوگیری از بروز آنها در حین بهرهبرداری از اهمیت بسیار بالایی برخوردار میباشد.
طبق قانون وزارت کار و اداره استاندارد ایران، دیگهای بخار در فواصل مشخص حین بهرهبرداری به درخواست بهرهبردار، باید مورد بازرسی فنی قرار بگیرند و پس از طی مراحل تست از تأییدیه قانونی برخوردار گردند.
در طی این بازرسیها تمامی اجزای اصلی شامل پوسته، کوره، محفظه آتش، صفحات انتهایی، آتشدانها، مقاومهای میلهای، مجاری و... از نقطه نظر وضعیت خوردگی، صدمات مکانیکی، تغییر فرم، ترک، شکستگی، رسوبات و دوده مورد بررسی قرار میگیرند. همچنین قسمتهای مختلف دستگاه مورد تست ضخامتسنجی قرار خواهند گرفت.
علاوه بر موارد ذکر شده، در بازرسیهای دورهای عملکرد تمامی لوازم جانبی دیگ بخار شامل شیشه، آبنما، مشعل، لول کنترل، شیر اطمینان بررسی شده و دیگ نسوزکاری و عایقکاری میگردد. یکی از نکات مهم دیگر در این بازرسیها، بررسی وضعیت آب مصرفی دستگاه میباشد.
نکات ضروری در رابطه با اجزای مختلف دیگ بخار
رعایت نکات زیر در رابطه با دیگ بخار ضرورت دارد:
- اگر روی هر منبع تحت فشار سه عامل اصلی که شامل: مانومتر دقیق، سوپاپ اطمینان سالم و کالیبره شده، پرشر سوئیچ (کنترل فشار ) استاندارد نباشد، مخازن منفجر و ایجاد حادثه خواهند کرد.
- اگر مخازن تحت فشار و یا لولههایی که فاقد عایق هستند، هر ساله رنگ آمیزی نشوند، در اثر رطوبت و حرارت توأم در سالن تأسیسات در مدت زمان کمتری از بین خواهند رفت.
- اگر شیر فلکه هایی که در روی خطوط انتقال نصب شده است، بطور برنامه ریزی شده گریسکاری و یا روغنکاری نشوند، پس از مدت کوتاهی از بین خواهد رفت.
نکات ضروری در رابطه با قطعات کنترلی دیگ بخار
محفظه احتراق
در زمان بهرهبرداری در فواصل زمانی مشخص داخل لولههای دیگ بخار را از رسوب و دوده پاک کنید. رسوب و دودهها معمولاً در پشت دیگ بخار جمع میشوند. امکان دسترسی به تمامی لولهها با باز کردن درب جلو و عقب دیگ بخار وجود دارد در نتیجه به راحتی میتوان با باز کردن دریچه انفجار به درون محفظه راه یافت و رسوبهای دودهای که در آنجا جمع شده است را به سادگی کاملاً پاک کرد و آنها را از بین برد.
پاک کردن رسوبات داخل لولهها با استفاده از برس مخصوص انجام میگیرد. در پایان عملیات پاکسازی دیگ بخار از رسوب و دوده، برای نصب مجدد دربهای جلو و عقب لازم است که کلیه نوار نسوزها تعویض گردند.
کنترل فشار
به دلیل بالا بودن فشار در بویلرها کنترل فشار این دستگاهها به جهت حفظ ایمنی دستگاه ضرورت دارد. این عمل توسط پرشر سوییچها انجام میگیرد. طبق استاندارد بهتر است که دو عدد پرشر سوییچ بر روی کلکتور نصب گردد.
در صورت بالا رفتن فشار دیگ بخار، سوییچ فشار عمل کرده و همزمان با به صدا در آورن آژیر دستگاه، فرمان خاموش شدن را به مشعل دستگاه صادر خواهد کرد. اگر هرگونه اختلالی در عملکرد پرشر اول رخ دهد پرشر دوم که پرشر سوئیچ اطمینان میباشد، وارد عمل شده و فرمان لازم را صادر میکند. اگر هیچکدام از دو پرشر سوئیچ عمل نکنند، شیر اطمینان به صورت مکانیکی بخار اضافی را از دستگاه خارج کرده و از حادثه انفجار جلوگیری خواهد کرد.
کنترل سطح آب
لول کنترل وظیفه کنترل سطح آب دیگ بخار را بر عهده دارد. هنگامی که دیگ بخار در حال کار است، روزانه با باز نمودن شیر زیر لول کنترل آب داخل آن را تخلیه کنید. اگر آب داخل لول کنترل روزانه تخلیه نشود ممکن است در عملکرد قطعه اختلال ایجاد شده و باعث بروز خسارات جبران ناپذیر گردد. شیر زیر لول سوئیچ سه وضعیت متفاوت تخلیه آب لول، وضعیت نرمال و تخلیه دیگ بخار به بلودان را ایجاد میکند.
تخلیه لول کنترل
به منظور تخلیه لول کنترل شیر را در جهت عقربههای ساعت بچرخانید، شیر در وضعیت بلودان قرار گرفته و آب، بخار و رسوب ایجاد شده تخلیه میگردد. به محض پایین آمدن بیش از حد سطح آب در وضعیت تخلیه، لول کنترل فرمان خاموشی مشعل و روشن شدن پمپ را صادر خواهد کرد.
عمل تخلیه را تا تمیز شدن آب خروجی ادامه دهید و سپس شیر تخلیه را ببندید. اگر بعد از بستن شیر تخلیه سطح آب به طور اتوماتیک به حالت اول بازنگشت و یا مشعل خاموش نشد ممکن است اختلالی در عملکرد لول کنترل بوجود آمده باشد؛ در نتیجه باید لول کنترل تعویض گردد.
برای قرار دادن شیر تخلیه روی وضعیت نرمال آن را در جهت خلاف عقربههای ساعت بچرخانید. آب به داخل لول وارد میشود و بصورت اتوماتیک سطح آب مورد نظر را تأمین میکند.
برای تغییر وضعیت شیر، لازم است که شیر را در هر وضعیت به طور کامل تا انتها بچرخانید، و سپس جهت چرخش را معکوس نمایید، چرا که وجود یک ضامن، باعث عدم چرخش شیر در جهت عکس خواهد بود.
تخلیه دیگ بخار به بلودان
به منظور تخلیه دیگ بخار به بلودان شیر تخلیه لول کنترل را در حالت میانه قرار دهید. اگر شیر در حالت میانه باشد، در هیچکدام از دو وضعیت قبلی نیست، و با باز کردن شیر متصل به بویلر، آب بویلر به بلودان تخلیه خواهد شد.
شیر اطمینان
عملکرد شیر اطمینان را مرتباً مورد بررسی قرار دهید. ممکن است در مسیر خروج بخار از شیر اطمینان رسوب ایجاد شود و در مواقع نیاز از بازشدن شیر جلوگیری به عمل آورد. عدم تخلیه به موقع بخار اضافی دیگ بخار، خطر انفجار دیگخانه را افزایش میدهد.
منبع: accordfabric.com
